ISO 45001:2018 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, ilk olarak Britanya Standartları Enstitüsü (BSI) tarafından 1999 yılında Occupational Health and Safety Assessment Series orijinal adıyla yayımlanmıştır. Kısa adı bu kelimelerin baş harflerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulan OHSAS 18001 / ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı, farklı sektörlerdeki kuruluşlara ve iş faaliyetlerine uygulanabilmektedir. Temel olarak, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının, standardın prensiplerine ve yasal mevzuata uygunluğu ele alınmaktadır. Bunun yanında İSG uygulamalarında iyileştirmelerin yapıldığı ve sürekliliğin sağlandığı bir yönetim sistemi standardıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardının Amacı

ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği yönetim sisteminin hedefi; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili uluslararası standartlar ve yasal mevzuat çerçevesinde, sistemin uygulandığı kuruluştaki olası riskleri ortadan kaldırarak ya da en aza indirgeyerek, sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı meydana getirmektir.

ISO 45001 standardının amaçları üç başlık altında toplanabilir:

• Çalışanları koruma: Çalışanları işyerinin olumsuz etkilerinden koruyarak sağlıklı, güvenli ve rahat bir ortamda çalışmalarını sağlamak,

• İşletme güvenliğini sağlama: İşletme için tehlike arz eden yangın, patlama, makine arızaları gibi risklerin alınacak önlemlerle ortadan kaldırılarak işletme güvenliğinin sağlanması,

• Üretim güvenliğini sağlama: Meslek hastalıkları ve iş kazaları nedeniyle meydana gelebilecek iş gücü kayıplarını en aza indirgemek ve buna bağlı olarak da iş verimliliğinde artış sağlamak için üretim faaliyetlerinin koruma altına alınması ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği standardının temel hedeflerindendir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardının Kapsamı

OHSAS 18001 / ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği standardı, bir kuruluşun, iş yerindeki İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) risklerini kontrol ederek iş performansını iyileştirmek amacıyla düzenlenen yönetim sistemi gereksinimlerini kapsamaktadır.

Standart kapsamında aşağıdaki faaliyetler uygulanmaktadır:

• İşletmenin faaliyetleriyle ilgili olarak, iş sağlığı ve güvenliği risklerine maruz kalabilecek çalışanlar ile diğer ilgililer için var olan ve olası riskleri yok etmek veya asgariye indirmek amacıyla bir ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi oluşturmak,

• İşletme bünyesinde ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği yönetim sistemini kurmak, uygulamak ve geliştirmek

• İSG politikasına uygunluk noktasında kuruluşun beyan ettiği durumlara güvence sağlamak,

• İşletmenin İSG yönetim sisteminin üçüncü taraf akredite bir kuruluş tarafından belgelendirilmesini talep etmek.

ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Maddeleri

• Kapsam

• Atıf Yapılan Diğer Standartlar

• Kavramlar ve Tanımlar

• İSG Yönetim Sistemi Şartları

1. Genel Şartlar

2. ISG Politikası

3. Planlama

4. Kontrol ve Düzeltici Faaliyet

5. Uygulama ve İşletme

6. Yönetimin Gözden Geçirmesi

ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi´nin Faydaları Nelerdir?

• İş yerlerinde ölüm vakaları başta olmak üzere, hastalık, yaralanma, maddi hasar ve diğer kayıplara neden olabilecek olayların / kazaların büyük ölçüde önüne geçilmesini sağlar. İş yerinde güvenli çalışma kültürünü oluşturur ve geliştirir.

• ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği sistemi uygulamalarının diğer faaliyetlerle entegrasyonunu, bu sayede emek, doküman ve sistem masrafı yapılmaz; kaynak tasarrufu sağlanır.

• Kuruluşun itibarını artırır. Kuruluş, kamu nazarında yasalara uyan güvenilir firma imajı kazanır. Resmi makamlar nezdinde, firmanın iş sağlığı ve güvenliğine olan hassasiyeti tescillenmiş olur.

• Ulusal ve uluslararası standartlar ile yasal prosedürlere uygun faaliyetler yürütüldüğünün göstergesidir.

• Firmanın kurumsal değerlerine katkıda bulunur.

• Kuruluşun artan itibarı ve imajı nedeniyle firma, rekabette rakiplerinden geri kalmaz ya da öne geçer.

• Çalışanların motivasyonunu, işe bağlılığını ve verimini arttırır. İşçi, çalışırken bir iş kazasına maruz kalma korkusu taşımaz. Çalışanların kuruluşa güven duymaları sağlanmış olur.

• İş kazaları ve meslek hastalıklarının düşüşünü sağlarken, iş gücü kaybını önler.

• Arıza ve bakım süresi ile bundan kaynaklı maliyetleri potansiyel olarak düşürür. Çalışanın iş veriminde artış, maliyetlerde azalma sağlar.

• İş sağlığı ve güvenliğinin teminat altına alınması ile müşteri taleplerine uygun üretim ve hizmet sürekliliği de sağlanmış olur. Böylece müşteri memnuniyeti ve bağlılığına katkıda bulunur.

• Günümüzde ve gelecekte sağlık ve güvenlik konularındaki olası risklerin önüne geçilmesini ya da daha iyi yönetilmesini sağlar.

• Risk yönetimi ile olası iş kazaları kontrol altına alınır. Önleme faaliyetlerinin sarih (açık / anlaşılır) bir şekilde tanımlanması ve yürütülmesi sağlanır. Bu sayede olası iş kazalarının önüne geçilmiş olur.

• Meydana gelebilecek iş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle üretimin durması ve yavaşlaması gibi ihtimaller önlenir. Böylece maddi zararların, ceza ve tazminatların önüne geçilmesi ya da azaltılması sağlanır. Kuruluşun beklenmeyen maliyet ve zararları düşer.

ISO 45001 Standardını Kimler Uygular?

ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı, bünyesinde işçi çalıştıran her işletme ve kuruluş tarafından uygulanabilir.

ISO 45001 Standardı Belgelendirme Süreci

OHSAS 18001 / ISO 45001 standardı belgesi almak isteyen bir kuruluşun öncelikle işletme bünyesinde bu sistemi kurmuş ve uygulamaya geçirmiş olması gerekmektedir. ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği standardını işletmesinde uygulayan kuruluş, sertifikasına sahip olmak için ulusal ve uluslararası yetkili otoritelerce akredite edilmiş bir belgelendirme kuruluşuna müracaat ederek sertifikasyon sürecini başlatabilir.

Belgelendirme Denetimi

Belgelendirme denetimleri iki aşamada gerçekleştirilmektedir. İlk olarak işletmede ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği prosedürünün geliştirilip geliştirilmediği kontrol edilerek kuruluşun değerlendirmeye ne derece hazır olduğu gözden geçirilir. Uygunsuzluk tespit edilmesi halinde işletmenin bunu düzeltmesine fırsat ve zaman verilir. Uygunsuzluklar giderilip gereklilikler karşılandığında, belgelendirme için gerekli prosedür ve denetimlerin uygulanmasına geçilecektir.